Η φυλλοδιαγνωστική χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό έλλειψης ή υπερεπάρκειας των θρεπτικών στοιχείων. Τα φύλλα είναι συνήθως τα κατάλληλα μέρη του φυτού γιατί αντιστοιχούν σε θέσεις ενεργού αύξησης.
Για την ελιά δύο είναι οι περίοδοι δειγματοληψίας: το χειμώνα, όπου συλλέγονται φύλλα με μίσχο από το μέσο της τελευταίας βλάστησης (ηλικίας 5-8 μηνών) και τον Ιούλιο, φύλλα με μίσχο από το μέσο της κύριας βλάστησης
Η δειγματοληψία γίνεται με τον κανόνα της τετραγωνικής ρίζας, πχ από 400 δέντρα λαμβάνεται δείγμα από 20 δέντρα περιμετρικά των δέντρων και τα δέντρα πρέπει να καλύπτουν όλο τον ελαιώνα.
Τα φύλλα συλλέγονται σε πλαστικές σακούλες σε ικανοποιητικό αριθμό (100-150 φύλλα) και αποστέλλονται για ανάλυση άμεσα ή αποθηκεύονται για μια – δύο ημέρες το πολύ σε θερμοκρασία ψυγείου.
Πίνακας 1: Όρια επάρκειας θρεπτικών στοιχείων για δειγματοληψία φύλλων ελιάς το χειμώνα (επί ξηρού βάρους)
Θρεπτικό στοιχείο |
Όρια επάρκειας (min-max) |
|
Άζωτο Ν (%) |
1,5 |
2,5 |
Φώσφορος Ρ(%) |
0,09 |
0,3 |
Κάλιο Κ (%) |
0,7 |
1,2 |
Ασβέστιο Ca (%) |
1,0 |
2,5 |
Μαγνήσιο Μg (%) |
0,1 |
0,3 |
Θείο S(%) |
0,1 |
0,25 |
Μαγγάνιο Mn (mg/kg) |
25 |
150 |
Ψευδάργυρος Zn (mg/kg) |
10 |
50 |
Βόριο B (mg/kg) |
20 |
75 |
Χαλκός Cu (mg/kg) |
5 |
20 |
Σίδηρος Fe (mg/kg) |
50 |
150 |
Μολυβδαίνιο (mg/kg) |
0,03 |
|
Νάτριο Na (%) |
-- |
0,2 |
Χλώριο Cl (%) |
-- |
0,5 |
Η ελιά παρουσιάζει σημαντικές ανάγκες σε άζωτο, κάλιο και βόριο.
Το άζωτο αποτελεί απαραίτητο συστατικό για την ελιά και ιδιαίτερα στο διάστημα Μαρτίου – Ιουνίου όπου η διαθεσιμότητα του είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη των ανθοφόρων οφθαλμών σε ελαιόκαρπο και την εποχή που γίνεται η σκλήρυνση του κουκουτσιού (Ιούλιος-Αύγουστος).
Η έλλειψη αζώτου οδηγεί σε μειωμένη καρποφορία ή σε παρενιαυτοφορία (η κατάσταση όπου οι ελιές κάνουν καρπό κάθε δύο χρόνια ή και ακόμα αραιότερα). Αν το δέντρο δεν έχει το απαιτούμενο άζωτο κατά τη διάρκεια της άνοιξης, τα άνθη είναι άγονα και η ελιά υφίσταται έντονη καρπόπτωση.
Οι απαιτήσεις σε φώσφορο είναι μικρές και κυ-ρίως στις περιπτώσεις όπου για αρκετά χρόνια δεν έχει γίνει χρήση λιπασμάτων με φώσφορο και ο ελαιώνας βρίσκεται σε εδάφη με χαμηλό pH ή μεγάλης συγκέντρωσης ανθρακικού ασβεστίου.
Αν ο φώσφορος βρίσκεται στα φύλλα το χειμώνα σε συγκέντρωση μεγαλύτερη από 0,1% και ισχύει Ν/Ρ<20 τότε δεν απαιτείται προσθήκη φωσφόρου. Σε διαφορετική περίπτωση προσθέτονται μονάδες Ρ σε αναλογία Ν:Ρ 3-5:1, ανάλογα με τα αποτελέσματα της φυλλοδιαγνωστικής. Για λόγους συντήρησης μπορεί να προστίθεται ποσότητα φωσφόρου ανά διετία. Φυσικά για τα νεαρά δέντρα απαιτείται λίπανση φωσφόρου για την ανάπτυξη τους.
Η τροφοπενία φωσφόρου εμφανίζεται ως διάστικτη χλώρωση των φύλλων, χωρίς ωστόσο να είναι εύκολη η απόδοση τροφοπενίας φωσφόρου, μόνο από τα συμπτώματα.
Το κάλιο αποτελεί βασικό θρεπτικό με μεγάλη εκροή, καθώς απομακρύνεται μεγάλη ποσότητα καλίου από τον ελαιόκαρπο και κατά το κλάδεμα. Κατά την περίοδο της ωρίμανσης του καρπού, το 60% του καλίου συγκεντρώνεται σ’ αυτό.
Για ελαιώνες που δεν είχαν την απαιτούμενη λιπαντική φροντίδα, η ποσότητα του καλίου μπορεί να είναι διπλάσια από του αζώτου, ενώ όπου υπάρχει καλλιεργητική φροντίδα κάλιο και άζωτο μπορεί να προσθέτονται σε ίσες ποσότητες.
Η έλλειψη καλίου εκδηλώνεται με την αλλαγή του χρώματος στην κορυφή του ελάσματος σε καφέ-χάλκινο, με παράλληλη ξήρανση του ανώτερου μέρους των φύλλων κατά το 1/3 του μήκους τους. Επίσης παρατηρείται μικροφυλλία και ξήρανση των νέων κλαδιών.
Το βόριο συμμετέχει στην καλύτερη προσρόφηση και μετακίνηση άλλων ανόργανων στοιχείων και για αυτό βοηθά σημαντικά στην ανάπτυξη και στην παραγωγικότητα του ελαιόδεντρου.
Η έλλειψη βορίου εκδηλώνεται με χλώρωση του ακραίου τμήματος (περίπου 1/3 – 2/3 του φύλλου) και το χρωματισμό πρασινοκίτρινου ως κίτρινου/ πορτοκαλί των φύλλων.
Σε περίπτωση μεγάλης έλλειψης παρατηρείται μικροφυλλία, αλλαγή του σχήματος των φύλλων και έντονη φυλλόπτωση. Δέντρα με περιεκτικότητα των φύλλων σε βόριο μικρότερη των 7mg/kg δε σχηματίζουν ανθοφόρους οφθαλμούς.
Η έλλειψη ασβεστίου εκδηλώνεται με τη χλώρωση του άνω μέρους των φύλλων και παράλληλη λεύκανση των νεύρων στην περιοχή της χλώρωσης.
Η έλλειψη μαγνησίου εκδηλώνεται με τη χλώρωση των φύλλων από το άνω μέρος ή τα πλάγια και στη συνέχεια εξαπλώνεται σε όλο το φύλλο. Σε έξαρση της έλλειψης παρατηρείται φυλλόπτωση και φτωχή βλάστηση.
H ελιά καλλιεργείται σε εδάφη που δεν είναι ούτε πολύ συνεκτικά ούτε πολύ ελαφριά ώστε να συγκρατείται η υγρασία από βροχές και να αξιοποιείται καλύτερα από τις ρίζες.
Στα πολύ γόνιμα και υγρά εδάφη ευνοείται πολύ η βλάστηση σε βάρος της κανονικής καρποφορίας και σαπίζουν οι ρίζες. Σε υγρά εδάφη στις πεδινές περιοχές ο καρπός γίνεται υδαρής και περιέχει λιγότερο λάδι, που είναι παχύρευστο, σκούρου χρώματος και μάλλον κακής ποιότητας. H ελιά προτιμά τα ασβεστούχα και τα πλούσια σε κάλιο εδάφη.
Οι ελιές που καλλιεργούνται σε κορεσμένα με υγρασία εδάφη είναι περισσότερο ευπαθείς στις μεταβολές του καιρού και στις ασθένειες. του εδάφους, όπως η φυτόφθορα και η βερτισιλλίωση.
Συμβουλευτείτε την HELLASCHEM για:
-
Πιστοποίηση ελαιοτριβείου ή/και μονάδας τυποποίησης ελαιολάδου